Het is de laatste dag van het schooljaar. Toch best wel een emotionele dag zo vlak voor de vakantie. Op tafel in het lokaal van de hartelijke Mariëlle liggen kaarten, staan cadeautjes en liggen briefjes. Geen gewone dag maar de allerlaatste dag van een schooljaar dat is verlopen als geen enkel ander. Een moment van bezinning, terugkijken en afscheid nemen, want dat hoort er soms ook bij. Mariëlle is werkzaam als leerkracht bij Academie Tien en vertelt vol enthousiasme over de visie van de school, een school die alles net even anders doet. Ze omschrijft het onderwijs dat Academie Tien biedt als een recept waarin alle dingen die goed zijn aan het primair onderwijs samenkomen. Een ding is in elk geval zeker; Mariëlle staat nog steeds met hart en ziel voor de klas en zal, als het aan haar ligt, zelf nog elke dag iets nieuws leren van haar collega’s en haar leerlingen.
Mariëlle kwam eigenlijk per ongeluk in het onderwijs terecht vertelt ze opgewekt. Ze deed MTS Bouwkunde, kon daarmee niet direct doen wat ze voor ogen had, besloot een opleiding te doen om les te geven in het mbo maar liep per ongeluk binnen bij de pabo in plaats van aan de andere kant van het gebouw, waar ze eigenlijk moest zijn. Bij de pabo binnen besefte ze zich: hier kan ik alles doen dat ik leuk vind; de hele dag met kinderen werken, knutselen, toneel, vakken geven, dit wil ik. Ze begon aan de pabo en stortte zich enthousiast in het primair onderwijs en heeft daar geen moment spijt van gehad. Inmiddels geeft ze al vijfentwintig jaar les, met liefde en aandacht voor het vak en haar leerlingen.
Academie Tien kwam twee jaar geleden in beeld. Toen ze hoorde dat Academie Tien juniorenonderwijs, of ‘10-14-onderwijs’, ging starten werd ze nieuwsgierig. Wat is dat dan? Hoe werkt dat dan? Ze besloot om naar een ouderavond te gaan, gewoon om eens te kijken of dat misschien ook wat zou zijn voor leerlingen van haar toenmalige school. Na die ouderavond was het voor Mariëlle duidelijk, hier wilde zij onderdeel van uitmaken:
“Alles waar ik al die tijd van dacht: ‘jammer dat dit niet kan’, dat is hier aanwezig”, vertelt ze.
Bij Academie Tien geven ze vorm aan iets dat voor velen vooral in theorie een mooi idee lijkt; ze verwelkomen hier leerlingen van 10 tot 18 jaar voor een doorgaande lijn in de ontwikkeling van deze kinderen. Leerlingen hoeven hier pas op hun veertiende te kiezen voor vmbo, havo of vwo en stromen daar dan in het derde jaar in. Leerlingen krijgen zo meer tijd te ontdekken wat ze willen en kunnen en wat bij hen past, voordat zij een keuze moeten maken voor het voortgezet onderwijs.
De school is opgedeeld in drie verschillende afdelingen: de junior-afdeling, de onder- en bovenbouw. Mariëlle staat voor de klas bij de junioren, bedoeld voor leerlingen van tien tot twaalf jaar (de gebruikelijke groep 7 en 8 van het basisonderwijs). “Binnen de unit zijn er speciale vaste lokalen voor deze leerlingen, waar zij onder begeleiding van een groepsleerkracht hun onderwijs volgen. Naast de reguliere vakken zoals taal, rekenen en spelling krijgen leerlingen de kans om ook al vakken te volgen die normaal gesproken op het voortgezet onderwijs pas beschikbaar zijn. Vakdocenten van Academie Tien geven onder meer les in Engels, filosofie, natuur & techniek, mens & maatschappij en kunst & cultuur. Ieder kind op z’n eigen niveau.
“Je helpt mee om mensen te vormen, om te vinden wie ze zijn en ik denk dat dat ook onderwijs is. Natuurlijk is taal, rekenen, spelling, begrijpend lezen ontzettend belangrijk, maar ontdekken wie je bent, wat je kan, wat je wil en waarmee je dat kan bereiken, wat de tools zijn die de kinderen al hebben en dat versterken. Dat vind ik onderwijs”, aldus Mariëlle.
Ze is heel blij dat ze uiteindelijk heeft gekozen voor het basisonderwijs en niet voor het voortgezet onderwijs. “Je brengt hele dagen door met elkaar en je kunt heel goed aanvoelen wat er nodig is en wat er speelt. Een mooi voorbeeld hiervan is dat je het met elkaar kunt hebben over actualiteiten die de kinderen raken zoals bijvoorbeeld de moord op Peter R. de Vries of wat er gebeurt in Jeruzalem. Onmacht kun je met elkaar een plek geven, je kunt samen over dingen nadenken en iets van alle kanten belichten. Door met elkaar te kijken naar dit soort onderwerpen en vragen te stellen als: Wat weten we nu echt? Wat betekent dat voor ons? Waarom reageren wij op een bepaalde manier? Dan ben je in mijn ogen bezig om een nieuwe generatie neer te zetten die voorbereid is op alles wat op ze afkomt. Dat is onderwijs en dat mag ik dagelijks doen met heel veel verschillende kinderen. Het is dus iedere keer weer anders. Het is altijd een soort puzzel en een zoektocht.”
Academie Tien is niet alleen voor leerlingen en ouders uniek: het schoolsysteem is ingericht op leren met elkaar en dat geldt zeker ook voor de medewerkers van de school. Mariëlle:
“Bij Academie Tien wordt aandacht besteed aan het persoonlijke en het gemeenschappelijke: Wat wil jij en wat wil jij ontwikkelen? En: Wat heeft de school nodig?”
Mariëlle is bijvoorbeeld begonnen aan een opleiding waar zij persoonlijk veel uit kan halen en erg enthousiast over is, maar die in eerste instantie is voorgesteld vanuit een behoefte die op de school, vanuit het gemeenschappelijke, is ontstaan.
Dat leren met elkaar belangrijk is zie je ook terug aan het grote aantal studenten dat op de school aanwezig is. Studenten van de HU zijn vaak wel drie of vier dagen aanwezig omdat docenten van de HU bij Academie Tien lesgeven en studenten dus voor zowel hun stage als het volgen van lessen aanwezig zijn. Dat is uniek en zorgt voor een hoge betrokkenheid. Verder wordt er ook veel geïnvesteerd in het overleg met elkaar op zowel unit- als sectieniveau, onder andere om te leren en te kijken met elkaar wat er anders of beter zou kunnen. In een tijd waarin het lerarentekort op veel plekken schrijnend is, lijkt Academie Tien daar veel minder last van te hebben. Het unieke concept trekt leerkrachten uit de weide omgeving.
Natuurlijk is het ook bij Academie Tien niet alleen maar rozengeur en maneschijn. Mariëlle vindt de werkdruk af en toe best ingewikkeld: “Je moet bijvoorbeeld leerdoelgesprekken doen, die heel belangrijk zijn, maar je moet ook de tijd hebben om gewoon je les te geven en dat is soms best zoeken.” Een juiste balans vinden tussen de hoeveelheid werk en de verdeling ervan blijft lastig. “Ook denk ik dat dit systeem niet voor alle kinderen geschikt is. Kinderen die heel veel behoefte hebben aan regelmaat, rust en helderheid als in: ik heb een boek, ik heb een schrift, ik maak opdrachten, ik oefen en ik krijg een toets., die zullen het hier zwaar hebben.”
Hoewel Mariëlle gelooft in het concept van Academie Tien benadrukt ze dat het zeker niet al het andere onderwijs moet verdringen:
“Ik denk dat wij in Nederland juist trots moeten zijn op het feit dat we vele smaken hebben en dat we met zijn allen beter moeten kijken naar het kind zelf. Wat past bij iemand. Hoe kunnen we daar het beste vorm aan geven.”
Desondanks blijft Academie Tien groeien, steeds meer mensen weten de school te vinden. Wel is de school natuurlijk nog vrij nieuw en het concept trekt met name leerlingen die om persoonlijke redenen kiezen voor Academie Tien, bijvoorbeeld omdat zij niet op hun plek waren op hun oude school, omdat zij daar voor- of juist achterliepen, niet goed mee konden komen of niet op een passende manier uitgedaagd of gemotiveerd werden. Mariëlle hoopt dat met verloop van tijd steeds meer mensen ook uit principe gaan kiezen voor dit type onderwijs. Wat al wel heel mooi is om te zien, is dat nu ook broertjes en zusjes of vrienden van leerlingen zich aanmelden. Mariëlle: “Wij groeien door mond-op-mond-reclame, dus dat geeft voor mij aan dat wat wij doen werkt”. Om te zien of het systeem ook op de lange termijn werkt, moeten we nog even geduld hebben: “kom over drie jaar nog maar eens terug”, grapt Mariëlle.