Zij-instroom voortgezet onderwijs

Als zij-instromer in het voortgezet onderwijs speel je een grote rol bij de ontwikkeling van je leerlingen. Je brengt ze belangrijke kennis en vaardigheden bij en helpt ze om zelfstandige en verantwoordelijke jongeren te worden. Met een baan in het voortgezet onderwijs lever je dus een waardevolle bijdrage aan de maatschappij.

Maar welke stappen moet je nemen om vanuit je huidige baan de overstap naar het voortgezet onderwijs te maken? Op deze pagina vertellen we je er alles over.

Eisen voor zij-instromers in het voortgezet onderwijs

Vanuit de overheid is er een aantal eisen opgesteld waaraan je moet voldoen om als zij-instromer op een middelbare school voor de klas te mogen staan:

  • Een afgeronde opleiding op hbo of wo niveau
  • Beroeps- en maatschappelijke ervaring
  • Een Verklaring Omtrent Gedrag (VOG)

Eisen voor beroepsgerichte profielen

Voor sommige beroepsgerichte profielen van het vmbo zijn andere eisen van toepassing. Dat is het geval bij:

  • Bouwen, wonen en interieur
  • Mobiliteit en transport
  • Horeca, bakkerij en recreatie
  • Produceren, installeren en energie

Wanneer je als zij-instromer een beroepsgericht vak wil gaan geven, dan zijn dit de eisen waaraan je moet voldoen:

  • Een afgeronde middenkaderopleiding of specialistenopleiding (mbo-4)
  • HBO werk- en denkniveau
  • Beroeps- en maatschappelijke ervaring
  • Een Verklaring Omtrent Gedrag (VOG)

Wat als je niet aan de eisen voldoet?

Als je niet aan de eisen voldoet, maar wel een havo/vwo-diploma en een aantal jaren werkervaring hebt, dan kun je via de reguliere route (via de lerarenopleiding) leraar worden. Daarbij kun je in sommige gevallen (afhankelijk van je kennis en ervaring) voor onderdelen van de opleiding vrijstelling krijgen. Zonder diploma geldt een soortgelijk traject.

Routes voor als je een hbo of wo diploma hebt

Wanneer je een afgeronde hbo of wo opleiding hebt, over beroeps- en maatschappelijke ervaring beschikt en een Verklaring Omtrent Gedrag hebt, dan kun je via 3 routes versneld het voortgezet onderwijs instromen:

  1. Via een kopopleiding
  2. Via de educatieve module
  3. Via het zij-instroomtraject

Kopopleiding

Met de hbo-kopopleiding behaal je in één jaar je tweedegraads bevoegdheid, waarmee je les mag geven aan de onderbouw. De onderbouw bestaat uit:

  • Vmbo: klas 1 t/m 4
  • Havo en vwo: klas 1 t/m 3

Je kunt de kopopleiding volgen als je een bacheloropleiding hebt gevolgd die bij een schoolvak aansluit. Dus stel: je hebt een bachelor commerciële economie, dan kun je bijvoorbeeld leraar economie worden.

Goed om te weten: met een tweedegraads bevoegdheid, mag je ook op het mbo lesgeven.

Educatieve module

Wanneer je een universitaire bachelor of master in een schoolvak succesvol hebt afgerond, is er de mogelijkheid om een educatieve module te volgen. Een educatieve module is een traject van een half jaar waarbij je voltijd studeert.

Deeltijd is ook mogelijk. Kies je daarvoor, dan duurt het traject een jaar. Met de educatieve module ontvang je een beperkte tweedegraads lesbevoegdheid. Daarmee kun je lesgeven aan de klassen van het vmbo theoretische leerweg en aan de onderbouw van de havo en het vwo (klas 1 t/m 3).

Het zij-instroomtraject

Met het zij-instroomtraject kun je zowel je tweedegraads alseerstegraads lesbevoegdheid behalen, zodat je aan iedere klas in het voortgezet onderwijs les mag geven. Het zij-instroomtraject bestaat uit drie onderdelen:

  1. Sollicitatiegesprek en een geschiktheidsonderzoek
  2. Een scholings- en begeleidingstraject van twee jaar
  3. Een bekwaamheidsonderzoek

Sollicitatiegesprek en geschiktheidsonderzoek

Voordat je met het zij-instroomtraject mag beginnen, solliciteer je bij een middelbare school. Bij een match wordt er een geschiktheidsonderzoek afgenomen om te bepalen of je wel of niet direct voor de klas kunt staan.

Om dat te bepalen worden je competenties beoordeeld. Dat gebeurt onder andere aan de hand van het geven van een praktijkles en het afnemen van een taal- en rekentoets. Het geschiktheidsonderzoek kan 3 uitkomsten opleveren:

  1. Volledig geschikt: je kunt direct bij een lerarenopleiding een aanvraag voor je lesbevoegdheid indienen. Scholing en begeleiding is niet nodig.
  2. Bijna volledig geschikt: je moet je kennis en vaardigheden verbeteren, maar je mag wel direct aan de slag in het voortgezet onderwijs.
  3. Niet (volledig) geschikt: je mag niet direct voor de klas gaan staan en zult eerst een opleiding tot leraar moeten volgen voordat je in het voortgezet onderwijs les mag geven.

Scholings- en begeleidingstraject

Wanneer het geschiktheidsonderzoek wordt beoordeeld met de uitkomst ‘bijna volledig geschikt’, kun je aan een tweejarig scholings- en begeleidingstraject beginnen. Dit traject is op maat en wordt afgestemd op de vaardigheden die je nog verder moet ontwikkelen.

De concrete invulling van het traject wordt bepaald door een vertegenwoordiger van de school waar je als zij-instromer gaat werken en een vertegenwoordiger van de opleiding. Gedurende het scholings- en begeleidingstraject sta je betaald voor de klas en krijg je ondersteuning vanuit je werkgever en het opleidingsinstituut.

Bekwaamheidsonderzoek

Als afsluiting van het scholings- en begeleidingstraject wordt er een bekwaamheidsonderzoek uitgevoerd. Bij een positieve uitslag ontvang je een getuigschrift waarmee je bevoegd bent om in het voortgezet onderwijs les te geven. Goed om te weten: het getuigschrift is geen bachelordiploma.

Route voor als je een mbo-diploma hebt

Met een mbo-diploma op zak kun je aan een lerarenopleiding beginnen voor één van de beroepsgerichte vakken die op het vmbo wordt gegeven. Je kunt de opleiding in deeltijd doen, zodat je leert en tegelijkertijd ervaring in het onderwijs kunt opdoen.

Afhankelijk van de studierichting van de mbo-opleiding die je hebt afgerond, is het soms mogelijk om direct in het voortgezet onderwijs aan de slag te gaan. Niet als leraar, maar in een ondersteunde functie. Denk hierbij aan een functie als onderwijsondersteuner of onderwijsassistent.

Wat als je al een lesbevoegdheid hebt?

Heb je al een lesbevoegdheid in het onderwijs, maar niet voor het voortgezet onderwijs? Lees hier wat de mogelijkheden zijn om de juiste bevoegdheid te behalen.

Klik hier voor meer informatie

Deeltijd leraar worden

Wil je je huidige baan behouden en voor een combinatie met een baan in het voortgezet onderwijs kiezen? Dan is het mogelijk om deeltijd leraar te worden. Dit wordt ook wel hybride leraar genoemd. Wanneer je wekelijks maximaal 4 uren als vakdocent lesgeeft heb je geen lesbevoegdheid nodig. Ga je meer dan 4 uur per week lesgeven, dan heb je twee jaar de tijd om je bevoegdheid voor het voortgezet onderwijs te behalen.

 

Subsidie voor het zij-instroomtraject

Vanuit de overheid is er voor het zij-instroomtraject in het voortgezet onderwijs een subsidie van €20.000,- per zij-instromer beschikbaar. De school waar je werkt kan de subsidie aanvragen. Daarbij is het belangrijk dat je bij een opleiding als zij-instromer staat ingeschreven.

Bekijk hieronder hoe Mette het heeft ervaren om als zij-instromer te gaan werken als leraar in het voortgezet onderwijs.

Heb je een vraag over het zij-instromen in het speciaal onderwijs, maar heb je het antwoord niet kunnen vinden? Neem dan contact met ons op, binnen 5 werkdagen beantwoorden we je vraag.

Contact

Utrechtleert.nl gebruikt cookies om de website gebruiksvriendelijker te maken. Lees meer over deze cookies.